Á blogginum hjá Bergur Nónklett, skrivar Bergur, tilvísindandi til heimasíðuna ‘Answers in Genesis’, um sambandið millum darwinismu og Stalin, at tað var ávirkan av darwinismu sum lá aftanfyri tað heimsmyndina sum hugtók Stalin og tað uppfatan sum var grundleggjandi fyri hansara etisku uppfatan. Hesum royndir ateisturin Eivind Ortind Simonsen, limur í felagnum Gudloysi, at vísa aftur; hann skrivar.
Ikki fyrrenn aftaná 1964 sluppu Darwin og Mendel innum skúlagátt í Sovjetsamveldinum, so tá tú sigur, at Stalin fekk sína inspiratión frá darwinismuni, so er hetta lygn. Tað kann heilt einfalt ikki lata seg gera, tí darwinisman hevði als onki at siga í Sovjetsamveldinum…Stalin var beinleiðis ímóti darwinismu! Hann forfylgdi vísindafólki, sum arbeiddu við darwinismu! Hetta er søguligi veruleikin og óansæð hvat tú skrivar, so broytist søguligi veruleikin ikki av tínum orðum. Sum eg vísti tær á, so var tað ikki darwinisman, men heldur Lysenkoisman, sum Stalin helt seg til.
Sum ikki einaferð mugu vit lesarir verða vitnir til at Eivind, tveitir høpisleysar, ógrundaðar og enntá skeivar pástandir út í luftina. Fyrst vil eg siga at Eivind átti at havt sett væl meiri inní evnið, áðrenn hann dittaði sær at kalla Bergur fyri lygnara. Harnæst vil eg siga at hendan niðurstøðan sum hann dregur, undrar meg slett ikki, eftirsum Eivind ikki leggur stórvegis í granskarar og heldur byggir útgangsstøði og niðurstøðu á tað, sum hann kallar ‘hugflog’ og sum eg og aðrir eru farnir at kalla ‘hugflogisma’.
Um vit líka leggja hugflog og pástandir afturum okkum eina løtu og hyggja at teimum tøku keldunum, so er tað rætt, at tað ikki var full semja millum kommunistarnar og Darwin. Men harfrá at siga, at Darwin onga ávirkan hevði á Stalin og Sovjet og at Sovjet ateistarnir hataðu Darwin, er at kalla íspinn. Søguliga er tað eitt fakta at Darwin hevði ómetaliga ávirkan á Kommunismuna og Stalin.
Eg vil fyrst sitera brævaskiftið millum Karl Marx og Ferdinand Laselle í 1861, har í Marx skrivar:
“Darwin’s work is most important and suits my purpose in that it provides a basis in natural science for the historical class struggle. One does, of course, have to put up with the clumsy English style of argument. Despite all shortcomings, it is here that, for the first time, ‘teleology’ in natural science is not only dealt a mortal blow but its rational meaning is empirically explained.”
Eitt sindur meiri um Karl Marxa beundran til Darwinismuna kann lesast á hesi leinkjuni:
Her í frá, er tað týðiligt og logiskt, at Stalin var bæði upplýstur um og drigin til darwinismuna.
Søgugranskaran Isaac Deutscher, sum er serfrøðingur í evninum, skrivar í sínari 600 síðu langari biografi um Stalin:
“Soviet biographers and memoirists claim that already at Gori their Hero had read Darwin and become an atheist. One may doubt whether he could have read Darwin at so early an age. But he may have acquired a vague notion of the new theory from popular summaries, and his mind have turned against religion. The fact of his precocious mental development is established, for in 1895, only a year after he had left the Gori School, he was already publishing verses in a leading Georgian school” (Isaac Deuutscher, Political Leaders of the Twentieth Century: Stalin, 27).
Ífylgju Deutscher, gjørdist Stalin ateist, eftir, at hava antin lisið Darwin, ella verði ávírkaður av darwinismu. Hetta er ikki spekulatión, men var rokna sum søguligt fakta millum søgugranskarar í Sovjet. Eisini kundi hetta staðfestast út frá greinum sum Stalin skrivaði í Georgian skúlablaðnum, longu í 1895. Lesur ein víðari í lívssøgu Stalins, hjá Deutscher, er tað eyðæð at hesi trý: Kommunisma, ateisma og darwinisma eru rættuliga samanhengandi.
Niðurstøðan av hesum er tó, at ateisma og darwinisma eru ikki neyðuga kommunisma, men at kommunisma er ateisma og partvís darwinisma. Haldi tó ikki, ein kann siga, at Darwin helt stórvegis um Kommunismuna, ella at Darwin hevði tikið undir við teimum ræðuleikum sum kommunistarnir framdu, grunda á teirra heimsmynd. Men á hina síðuna hildu kommunistarnir nógv um Darwin.
Niðurstøðan av hesum er tó, at ateisma og darwinisma eru ikki neyðuga kommunisma, men at kommunisma er ateisma og partvís darwinisma. Haldi tó ikki, ein kann siga, at Darwin helt stórvegis um Kommunismuna, ella at Darwin hevði tikið undir við teimum ræðuleikum sum kommunistarnir framdu, grunda á teirra heimsmynd. Men á hina síðuna hildu kommunistarnir nógv um Darwin.
Samahengurin av hesum trimum, fultkommuliga afturvísur pástandinum hjá Eivind. Men eg fari ikki at enda her og lata lesaran eftir við einum summirati frá einum søgugranskara; lat okkum heldur fara aftur til tær primeru keldurnar.
Eivind hevur pástaði at darwinisma ikki fekk nakað fótafesti á skúlagátt í Sovjet fyrrenn í 60unum og at Stalin og hansara viðhaldsfólk bæði hataðu og søktu at teimum sum vóru darwintilhengarir. Eivind fer, so langt sum at pástanda, at lærda fólki í Sovjet, eitt nú vísindafólk, vóru offur fyri hesum politiska-ateistiska hugburðinum. Men er hesin pástandur samanberandi við teimum primeru keldunum?
Eg havi longu víst á Isaac Deutscher, at Stalin var vitandi og upplýstur um darwinismu í heilt ungum árum og at tað var hendan áskoðanin sum førdi hann út í ateismu og kommunismu. Men hvat sigur Stalin sjálvur?
Her vísi eg á eitt skriv hjá Stalin í samband við kommunismu og materialistisku heimsmyndina:
Í skrivinum umtalar Stalin sjálvur sína hugsan viðvíkjandi materialism, menning og darwinismu, harí Stalin eisini siterar Engels í samband við Darwin. Tað einasta sum skilir Stalin frá upprunaligari Darwinismu, vísir seg at verða menning í lopum heldur enn tann spakuliga tilgongdin frá einum støði til næsta (hetta var eisini galdandi fyri Kommunismuna sum heild). Ivaleyst var hetta nátturulistiska myndin sum passaði best til kolveltandi hugsunnarhátt Kommunismunar, harí materialistisku nátturan var rokna, at verða rætta mynstri av einari samfelagstilgongd og skipan (meiri um hetta seinni). Stalin skrivar:
‘…a development in which the qualitative changes occur not gradually, but rapidly and abruptly, taking the form of a leap from one state to another; they occur not accidentally but as the natural result of an accumulation of imperceptible and gradual quantitative changes…a transition from an old qualitative state to a new qualitative state, as a development from the simple to the complex, from the lower to the higher: "Nature," says Engels, "is the test of dialectics. and it must be said for modern natural science that it has furnished extremely rich and daily increasing materials for this test, and has thus proved that in the last analysis nature's process is dialectical and not metaphysical, that it does not move in an eternally uniform and constantly repeated circle. but passes through a real history. Here prime mention should be made of Darwin, who dealt a severe blow to the metaphysical conception of nature by proving that the organic world of today, plants and animals, and consequently man too, is all a product of a process of development that has been in progress for millions of years"’ (Ibid., p. 23.).
Ikki bara er Darwin roknaður at verða primera keldan, men líkheitin millum upprunaliga Darwinismu og kommunistisku tulkingina er týðilig:
‘Contrary to metaphysics, dialectics holds that internal contradictions are inherent in all things and phenomena of nature, for they all have their negative and positive sides, a past and a future, something dying away and something developing; and that the struggle between these opposites, the struggle between the old and the new, between that which is dying away and that which is being born, between that which is disappearing and that which is developing, constitutes the internal content of the process of development, the internal content of the transformation of quantitative changes into qualitative changes.’
Vit mugu bíta merki í, at tilgongdin verður roknað at verða absolut materialistisk, tað vil siga uttan upphevjandi ávirkan, sum tildømis Gud ella mystik; við øðrum orðum: ateisma ella gudloysi (tey sum stríðast við at skilja kommunismu frá ateismu gera seg tí skyldug í villeiðing, eftirsum kommunisma byggir uppá eina heimsmynd uttan Gud, bæði filosofiskt og vísindaliga):
...a "universal spirit," "consciousness," Marx's philosophical materialism holds that the world is by its very nature material, that the multifold phenomena of the world constitute different forms of matter in motion, that interconnection and interdependence of phenomena as established by the dialectical method, are a law of the development of moving matter, and that the world develops in accordance with the laws of movement of matter and stands in no need of a "universal spirit."
Víðari siterar Stalin Marx og Engels:
"The materialistic outlook on nature," says Engels, "means no more than simply conceiving nature just as it exists, without any foreign admixture." (Marx and Engels, Vol. XIV, p. 651.)
Á sama hátt sum ateistar ídag, so høvdu kommunistarnir ávísar trupuleikar við ‘consciousness’, tað er persónurin, hansara vit, tilvitan og kenslir. Stalin og hansara undanfarnu ándsbrøður hildu at sjálvt ‘evni’ ella materialisman hevði størri týdningin enn persónurin; hóast alt avspeglaði persónurin bara materialið í nátturuni:
‘the Marxist philosophical materialism holds that matter, nature, being, is an objective reality existing outside and independent of our consciousness; that matter is primary, since it is the source of sensations, ideas, consciousness, and that consciousness is secondary, derivative, since it is a reflection of matter, a reflection of being;
"The material, sensuously perceptible world to which we ourselves belong is the only reality.... Our consciousness and thinking, however supra-sensuous they may seem, are the product of a material, bodily organ, the brain. Matter is not a product of mind, but mind itself is merely the highest product of matter." (Ibid., p. 332.)
Further, if nature, being, the material world, is primary, and consciousness, thought, is secondary, derivative; if the material world represents objective reality existing independently of the consciousness of men, while consciousness is a reflection of this objective reality, it follows that the material life of society, its being, is also primary, and its spiritual life secondary, derivative, and that the material life of society is an objective reality existing independently of the will of men, while the spiritual life of society is a reflection of this objective reality, a reflection of being.'
Um ateisma og materialisma er ein veruleiku, gevur hetta jú meining. So má tann andaliga síðan av menniskjan jú verða ein avspegling av materialismu. Men eg kann ikki lata verða at hugsa, um tað ikki var hendan hugsanin um menniskja sum bara materiali og tess persónligheit, vitan og kenslur sum ‘secondary’, sum gav kommunistunum grønt ljós til hópdráp, píning og kúgan. At hugsa sær, at niðurundirkomna og útpínda menniskjaðj sum í fangatippinum bukkaði undir og gavst at anda, lýsir ikki meiri enn eitt maskinarí hvørs reaktion (frykt, pína og vónloysi) ikki sýna annað enn ein avspegil av eini kemiskari reaktion.
Vit eru vælvitandi um, at henda dapra ateistiska hugsjónin, lýsir ein alheim sum er meinningsleysur og menniskja og lív sum bara tilvildarligar kemiskar reaktiónir í øllum hurligvasanum. Avleiðingin av at Stalin og aðrir, sum skiltu tilveruna út frá hesi heimsmyndini, mátti leiða til slíkar ræðuleikar er tí ikki so torskilt.
Víðari kunnu vit vísa á kommunistiska holdningin til vitan og vísind. Hetta lýsir avgjørt sama holdningin sum síggjast kann í modernistisku framferðini, at nátturan og tilveran kann granskast og skiljast. Kommunisman var tí ikki ein anti-vitan ella anti-vísindaligur holdningur, sum Eivind tykjist at billa okkum inn. Stalin skrivar:
'…Marxist philosophical materialism holds that the world and its laws are fully knowable, that our knowledge of the laws of nature, tested by experiment and practice, is authentic knowledge having the validity of objective truth, and that there are no things in the world which are unknowable, but only things which are as yet not known, but which will be disclosed and made known by the efforts of science and practice.'
Ein týðandi partur av hesari vísindini, sum eisini út frá sínum útgangsstøði gav vísindaligu innspræningina til kommunismuna var Darwin.
Marx og Engels beundraðu útgangstøði darwinismunar, sjálvt um hesir vóru væl vitandi um at ástøði fór at mennast og møguliga broytast; tíðskil kunnu vit ikki skilja hesar frá darwinistikari ávirkan. Stalin var sjálvur vorðin ateist og kommunist grunda av Darwin (um vit skulu trúgva Sovjet søgugranskarum) og í eini taluð fyri ungum vísindafólkið, heiðrar hann enntá Darwin sum ein av heimsins størstu vísindamonnum:
‘To the progress of science, of that science which will not permit its old and recognized leaders smugly to invest themselves in the robe of high priests and monopolists of science; which understands the meaning, significance and omnipotence of an alliance between the old scientists and the young scientists; which voluntarily and willingly throws open every door of science to the young forces of our country, and affords them the opportunity of scaling the peaks of science, and which recognizes that the future belongs to the young scientists. (Applause.)
the science which has the courage and determination to smash the old traditions, standards and views when they become antiquated and begin to act as a fetter on progress, and which is able to create new traditions, new standards and new views. (Applause.)
In the course of its development science has known not a few courageous men who were able to break down the old and create the new, despite all obstacles, despite everything. Such scientists as Galileo, Darwin - and many others - are widely known.’
Tað sum eg vil enda við, er at vísa á, at Kommunisma roknaði meiningsleysu og eirindaleysu nátturuna at skulu mynda og vegleiða lív og samfelag:
‘it is easy to understand how immensely important is the extension of the principles of philosophical materialism to the study of social life, of the history of society, and how immensely important is the application of these principles to the history of society and to the practical activities of the party of the proletariat.
If the connection between the phenomena of nature and their interdependence are laws of the development of nature, it follows, too, that the connection and interdependence of the phenomena of social life are laws of the development of society, and not something accidental.
Hence, the bond between science and practical activity, between theory and practice, their unity, should be the guiding star of the party of the proletariat.’
Eftirsum kommunisma í síni upprunaligu áskoðan lýsir nátturuna uttan Gud, ella guddómliga ávirkan, kunnu vit siga, at eirindaleysa framgongdin hjá Stalin og øðrum, í vildu byggja samfelag uppá teirra mynd av eini reint materialistikari verð, er eitt samfelag í byggir uppá ateismu. At Stalin ikki var heilt hundra prosent samdur við Darwin í øllum detaljum, er ikki tann avgerandi spurningurin; at Stalin var ávirkaður av Darwin er avgjørt ein veruleiki. Men tað sum hevur týdning hesum viðvíkjandi og har eg vildi verið samdur við Bergur og ‘Answers in Genesis’, er at tað var hendan ávirkanin, sum lá aftanfyri ræðuleikar Stalins og Kommunismunnar.
No comments:
Post a Comment
Tað er einum og hvørjum frítt at viðmerkja og kritisera, men bannan, persónlig álop, og niðring kunnu verða strika.
Verður ákæra reist um óerligheit ella lygn, eigur viðmerkjarin ikki at verða duldur.
Trøll og persónar sum bevíst royna at eitra kjakið fáa ikki longur loyvi at luttaka.