Upprunin: kompunentar ella intelligensur?

Meiri og meir gerist eg sannførdur um at niðurstøður viðvíkjandi abiogenesis (byrjanini til líivð) er eina ovurhonds royndin at skilja tilgongdina til lívið, gott nokk út frá okkara royndarstovum og sjálvandi tengt at okkara høga intelligensi, men íblanda og manga grunda á einari ørgrynnu av spekulatión og hugfloði.

Eg vil tó ikki miðskiljast her. Eg havi ikki ein negativan hugburð til hesa gransking og eg kann fullvæl taka undir við at lívið á jørðini er samansett av kompunentum, eitt nú at DNA tilfarið uppstóð í undirsjóðar gosandi holum ella undir jarðarskorpuni (hetta sum Dávid kongurin og profeturin eisini tykist leggja upp til í Sálmunum) og at allar fyrstu stigini til byrjanina av kyknu mekanismunu møguliga fór fram í vatnberandi olju boblum sjálvt um eg meti slíka forkláring verða burtur úr vitið og grundaða á hetta despurata hugfloðið.

Óansæð, biologiskar suppur og for-livandi kompunentar forklára bara ikki slíka organisering uttan intelligens ella Gud.

Hvat meini eg tá við? Eg meini at ein fulførd roynd at skilja sundur eina kyknu í allar tess kompunentar og funktiónir forklárad líka lítið um tess uppruna enn sundurskiljanin av einum bili. Og samansetingin av einum bili krevur intelligens, eins og sundurskiljanin av einum bili peikar á kelduna til tess uppruna at verða intelligensur.

Orsøkin til at hópurin av royndarstovum við ovurhonds intelligentum og væl lisnum individum royna at fokusera á hvør sína detalju til tess at taka fyrstu fetini móti at skapa okkurt líknandi úr somu kompunentum, fortelur okkum eina at slík samanseting krevur meiri enn nátturliga og blinda útveljing.

Og sum um hattar kemur nær námindi slíkari mekanismu og teknologiskari samanseting. Slík gransking skal eisini kunna svara uppá logikin handan blindaðari leiðslu í funktiónum sum sjálv-endurgerð, ovurhonds informatión, rætting og yvirseting og hvussu hesi samansett veita nátturligt lív.

Og enn eru langur vegur frá heila mekanismu, ikki fyri at gloyma ómaterialistisku tilvitskuni.

Besta forkláringin uppá lív er tí intelligensur.

https://www.statnews.com/2017/07/28/cell-build-from-scratch/?fbclid=IwAR3BV-fIx82Yu9rVRUuYxrNwa1eBGmp4C4csr2u_SqKYaQOXKECDBHds6-w

Hin sjokerandi Bíbliu teksturin

Nógv umrøddi og sjokerandi teksturin í Efesusbrævinum 5: 22:

"Tit konur! Verið tykkara egnu monnum undirgivnar - sum Harranum!" (Efesus 5: 22)

verður mangan sipaður til, antin fyri at stuðla undir kúgan ella fyri at vísa á/ ávarða um/ímóti kúgan.
Eg lesi tó onganstaðnis í kristna tekstinum sum heild, at hugburðurin hjá einum eftirfylgjara Jesusar snýr seg um ábyrgd annars at boyggja seg fyri mær persónliga, men heldur tað mótsatta, hvørjum eg eiga at undirgeva meg.

Ein maður í er ein sannur eftirfylgjari Jesusar fer ongantíð at ganga við slíkari hugsan, eftirsum slík hugsan gongur móti hugburðinum í kristnari læru (sí fyrsta Pætursbræv 5).

Hetta sjokerandi versi er tí ætla konuni til umhugsunar og ikki manninum sum eina byrðu at leggja yvir konu sína.

Men so er tað eftirfylgjandi, líkaleiðis sjokerandi versi sum er ætla manninum til umhugsunnar, sum mótsatt tí fyrra er lítið umrøtt, tó at tað er hetta seinna versi sum veitir positivan javnan í.

"Tit menn! Elskið konur tykkara, eins og Kristus elskaði samkomuna og gav Seg sjálvan fyri hana" (Efesus 5: 25)

Eg ditti mær at hugsa at snúði hesin teksturin seg veruliga og absolut um negativa prísin at verða ein maður ella ein kona í einum hjúnabandið, so sær tað heldur svartari út fyri mannin.

Teksturin er tí ikki negativur men sera balanseraður.

Hví eg ikki eri næstan so nógv ateist sum Ricky Gervais

Er man kristin, trúgvandi, teist, etc, far man mangan hesa skotna eftir sær.

Men hví gevur hendan myndin niðanfyri onga sum helst meining?

Tí hesir 2699 gudarnir og fleiri aðrir eru demi-gudar. 

Tað vil siga teir umboða skaptar verur sum eru bundnar at skapan, tíð og rúmd. Teir kunnu í ymiskum religiónum verða sipaðir til sum gudar men vanliga ikki sum Gud. 

Og hasi er hvør sítt.
Havi varhugan av at gudloysingar blanda evnið við religiónir og hesi eru eisini hvør sítt frá so kallaða Guda konseptinum.
Guda konsepti sum sipar til konsepti av tí sum er undan øllum, konsepti sum jødar, kristin, muslimar og eisini hinduar halda fast við uttan at skula íblanda teirra religión. 

Í Bíbliuni kunnu vit sipa til slíkar líknandi verur sum einglar, ella andar ella tignir, etc.

Man kann tí siga at trúgvandi av øllum religiónum trúgva uppá slíkar verur; tó ikki tær somu spesifikku.

Tó, hattar er óviðkomandi.

Tað snýr seg alt um hendan eina Gudin (sum verður sipaður til) sum vit teistar og kristnu øll trúgva á (tá hugsa verður um konsepti) og sum hesir báðir gudloysingarnir á myndini siga seg ikki trúgva á. 

Tað er hesin Gudurin sum er alt avgerandi. Tað er konsepti av hesum Gudinum sum enn verður kjakast um innan heimspekini og sum verður sipaður til í vísindaligum høpið. Har eitt nú Óðin og Tór og aðrir semi gudar ikki eiga nakað pláss. 

Tað er hesin sum er undan øllum, sum ikki er bundin at tíð, sum heldur skapir tíð, sum ikki er bundin at rúmd og sum skapir rúmd og sum ikki er bundin at tilveru, tí øll tilvera, alt sum eksisterar gongur út frá Honum.

Tað er ikki trúgvin á andar, einglar ella demigudar sum avgerð nakað, men tað er trúgvin ella áskoðanin um hendan Gudin/konseptið/intelligensin sum avger um ein er ateist ella ikki.

Gud, Intelligent Design og brek

Myndirnar niðanfyri forklára eitt hvørt um hvat meina verður við 'Intelligent Design' (ID) og hvussu mong miðskilja hetta konsepti.

Intelligent Design leggur upp til at lívið er alt ov væl samansett í tess mongu funktiónum til at verða óheft av tilætlan.

Í hesum førið niðanfyri verður víst á beinagrindina og mannakroppin. Óansæð um talan er um spontana skapan, ella menningarliga tilgongd ella eitt hvørt partvís av báðum, so sýnir mannakroppurin eitt ovurhonds meistaraverk av einari skipan og tað slepst ikki uttanum.

Skipaninar gerast tó nógv meiri kompliseraðar og designaðar tá vit fara niður á mikroskopiska støðið.

Men hvussu so við teimum í eru fødd við brekum ella sjúkum eins og tey á hesi næstu ræðuligu myndini? 

Er talan so enn um ID?

Mong pástanda at hetta seinna afturvísur tað fyrra.

Tó fyri meg tykist hendan grundgevingin rættuliga høpisleys, mest sum tí at hesi einki hava við hvørt annað at gera. Hvussu ræðuligt hetta enn er, so er talan kortini um tilætlan og design.  

Tildømis vildu hvørki eg ella onnur pástaði at standmyndin á triðju myndini ongantíð var skapt av intelligensi tí at hondin við tíðini brotnaði av, sum síðani skuldi roknast sum staðfesting fyri at standmyndin upprunaliga ikki var tilætla eins tær mong óskalaðu standmyndirnar vit eisini hava um hendur tí ikki eru tað heldur.

Ovurhonds teknologisk skipan og informatión er altíð uppstaðin grunda av intelligensi, eisini um feilir og brek

uppstanda seinni í tilgongdini, í hvussu er, mugu vit ásannað og bíta í okkum at hetta er einasta

samanberingin vit hava at halda okkum til. 

Byrðan liggur somuleiðis á Gudloysi!

Eg haldi tað var Alexander Rosenberg sum segði at 'gudloysi' er 'metafysisk nátturulisma'.

Um hesin pástandurin er sannur (og tað er hann í flestu førum), er tað so rætt at pástanda, at ateisma eina er 'absense of faith in God' heldur enn áskoðanin um at tilvera er tilvildarlig og evnið eina?

Og um so er: hevur ateisturin so ikki okkurt at skulla forklára og enntá prógva?

So sum:

Tað er eingin ábending um at nakað í byggir á nátturligar lógir og tess avmarkingar kann verða ævigt. Vit kunnu sjálvandi spekulera og tveita onkrar pástandir út, men tað finnast ongar eyðgleiðingar hesum viðvíkjandi. Eftir øllum logikki tykist tað tí at universi, ella universir hava eina upprunaliga byrjan, sum eisini Alexandur Vilenkin (upprunamaðurin til multivers hypotesuna) vísir á.

Ella hvussu uppstendur tilvera so? Uppstóð alt úr reint ongum (zero existence)? Vit hava ongantíð eyðgleitt sovorit og aktivitetur á quantumstøðið har partiklar tykist uppstanda eru ikki óheftir av tíð, rúmd og orku. Enntá orka kann eina eygleiðast, ella vitast um í einum lukkaðum univsersi og er tí heldur ikki óheft av rúmd, tíð og eksistensi.

Er svarið hjá Hawking møguliga tað rætta, at áðrenn universi var til, tá var ástøðið til?: men sovorit ljóðar meiri sum Gud ella intelligensur. Ella sum Vilenkin sigur tað: at áðrenn tilveruna vóru lógir (sum eisini vassar út á tað guddómliga), ella nýggja hypotesan, sum sigur at undan universunum var 'dark matter' hetta ósædda sum eisini strukturerar og víðkar universi, sum í gudfrøðiligum málið svarar til Guds ósjónligu nærvera og aktivitet í lukkaðu skipanini.

Ella nátturligt design, eitt nú at tilveran er matimatiskt samansett, eitt faktum sum tvingar nógvar ikki-teistiskar fysikarir at fevna um gudin hjá Spinoza (fyri at tilveran skal geva meining yvirhøvur), ella eygleiðingin av ovurhonds galaktiskum skipanum líka niður í tær mikroskopisku; ikki fyri at gloyma DNA, informatión og tilvtisku.

Vit hava higartil onga samanbering, har deytt tilfarð skapir kompleksa skipan, informatión og arbeiðir støddfrøðisliga.

Tíðskil peikar øll samanbering á at hesi eru heft at inteligensi.

Aftur her, má metafysiski materialisturin veita prógv fyri tí mótsatta, í núverandi støðu, fyri at stuðla undir núverandi pástandum. At siga at vit í framtíðini fara at finna prógvini sigur mær absolut einki og veitir eina mistanka fyri at slík gransking vildi verði grunda á motivatión.

Eg hevði tí vilja sæð prógvini fyri metafysiskari materialismu, sjálvt um ein vildi hildi at prógvini fyri metafysiskari materialismu vildu verði zero-existence ella fyri at gera tað nógv, nógv lættari (so vit hava okkurt at fyrihalda okkum til): kaos.

Tá vísindi blívur ein flýggjan frá Gudi

Niðurstøðan hjá mongum at tilveran og nátturan eru tilætlaða fellur ikki heilt við síðunar av 'varhuganum,' sum upplýsir meg um at so er, tí at so tykist tað at verða; tað vil siga: hvussu vit varnast og uppliva tilveruna: nemliga tað faktum at alt tykist sniðgivi, hesi dapri veruleikin sum sjálvur Richard Dawkins, kendi lívfrøðingurin má bíta í seg.

Men so uppstendur harnæst fakliga mótmælið, at einki av hesum kortini er tilætla, tó at tað heilt greitt tykist so.

Soleiðis ljóðar ávarðingin eitt nú frá Richard Dawkins og øðrum sum leggja stóra áherðslu á vit á øllum økjum og til allartíðar eiga at skilja millum 'varhugan' av tilætlan og snið og hvussu hesir ynskir at tulka og ynskja at onnur skulu tulka veruleikan, grunda á normativu reglarnar sum hesir ynskja at áleggja okkum at áleggja okkara varhuga.
Havi eg skilt hettar rætt at fyri nøkur, kanska mong, á hesum vísindaliga økinum er talan um eitt stríð ikki eina við hugsanina um at Gud er til og um Intelligent Design, men eisini við sjálvan varhuga.   

Og tulkingin kann orðast sirka soleiðis: at ein nátturliga blindur skapari sum ikki meinar og ætlar at skapa nakað sum helst og sum ikki eigur tilvitsku at skapa, kortini bæði skapir og skipar, men ikki eina megnar at skapa og skipa, men eisini megnar hettar alt ov væl.

Tá eg lesi bøkurnar hjá Richard Dawkins, eitt nú 'The Ancestors' Tale' havi eg við einum ómotiveraðum sinnið ilt at at gloypa flýggjanini hjá Dawkins frá einum so simplum veruleika, hesin veruleikin sum varhugi okkara nátturliga festir seg í og tá harmist eg harnæst um at onnur so skjótt og lættliga gloypa villeiðingini. 

Tá onkur so heitir á meg um veita vísindaligt ella nátturligt prógv fyri at Gud er, vildi eg hildi at vísan til nátturuna og tess skipanir, bæði tess ovurhonds og mikroskopisku skipanir, sum tykjast so væl tilætlaðar, áttu at nøkta. Í hvussu vildi eg hildi eins og Christopher Hitchens helt á sinnið, at hettar er alt annað enn trivielt.

Eg fái tiltíðir gleps frá fólki tá eg ditti mær at argumentera handan vegin.

Viðkomandi kann tá eins og Richard Dawkins royna at sannføra meg við at áleggja mær at síggja, skilja og tulka veruleikan eftir reglunum sum okkum verða ásettir heldur enn eftir varhuganum. Tá eg so spyrji hvussu eg skal noyða varhugan at boyggja seg fyri áløgdu reglunum, so sipar viðkomandi oftast til sundurdeiling av ersmáum lívfrøðiligum sub-pørtum ella eindum, frá størri til minni eindir, líka til ein nær teimum minstu pørtunum. 

Eg má viðganga, at eg havi ongantíð havi skilt logikkin av slíkari argumentatión, also at sundurbýting av pørtum skal eitast at burturforklára at ordan og tilætlan bæði logiskt og nátturliga eru knýtt at intelligensi. Hetta er sum at taka ein bil sundur, líka niður í minstu detaljur fyri at sannføra at eingin tilætlan og eingin intelligensur liggur aftanfyri.  

Veruleikin er at sundurbýting í smærri eindir neyvan fevnir um alla søguna og heildin av hesum eindum fortelur okkum mangan meiri enn eindirnar sjálvar gera. Mín hugsan vildi tí ikki valt í klingur runt um eindirnar, og fest seg í minstu partarnar, men heldur lagt dent á samansetingina av hesum pørtum, har relevanti spurningurin um 'vit' og 'snið' veruliga uppstendur. 

Sundurbýting at pørtum er tí ikki ein væleydna burturforkláring móti nátturliga og logiska varhuga okkara og varhugi okkara fortelur okkum at teknologi og komplisera skipan og informatión eru grunda á vit og skynsemi.

Men tað finnast eisini aðrar burtur forkláringar, viðkomandi kann argumentera, at talan als ikki er um Gud ella 'blinda skaparan' hjá Dawkins, men um eina sera framkomna fysiska rúmdarveru, so sum ein Marsbúgva. 

Hesa forkláring hevur Dawkins eisini slongt út bæði í prátum og bókum og vildi hettar forklára vitugt design, sjálvandi, men ikki hvussu framkomna rúmdarveran sjálv var tilætla. Trupuleikin uppstendur tó, at so hevur ein játta at varhugið okkara talar sannheit, at tey kristnu, teistar, religiøsu, fleiri agnostikarir, etc høvdu rætt allatíðina og at mong vísindafólk í fløkkja teirra reglar uppí og áleggja okkum at fylgja hesum reglum lúgva og villeiða.

Dawkins hevur so ikki fylgt hesum upp.  

Ein heilt onnur forkláring, letur upp fyri møguleikanum at ein ovurhonds, yvir-tilveru eksistensur, sum ikki er bundin at tíð og rúmd, sum væl hugsandi heldur til uttanfyri okkara eksistens og sum møguliga enntá er skapari okkara og tilveru okkara í tann forstand, at universi er ein 'simulatión', ein forkláring sum enntá Neil DeGrasse Tyson ikki hættaði sær at grundgeva ímóti.

Ivaleyst hugsi eg og mong við mær: hví ikki bara kalla hattar Gud?

Og Ivaleyst er tað har úlvurin veruliga liggur grivin.  

Liva vit eftir einari Materialistiskari Heimsáskoðan?

Ein gudloysingur skrivar um materialismuna og veruleikin sum vit veruliga liva og hugsa hann:

You can sympathize with Leiter and Weisberg for fudging on materialism. As a philosophy of everything it is an undeniable drag. As a way of life it would be even worse. Fortunately, materialism is never translated into life as it’s lived. As colleagues and friends, husbands and mothers, wives and fathers, sons and daughters, materialists never put their money where their mouth is. Nobody thinks his daughter is just molecules in motion and nothing but; nobody thinks the Holocaust was evil, but only in a relative, provisional sense. A materialist who lived his life according to his professed convictions—understanding himself to have no moral agency at all, seeing his friends and enemies and family as genetically determined robots—wouldn’t just be a materialist: He’d be a psychopath. Say what you will about Leiter and Weisberg and the workshoppers in the Berkshires. From what I can tell, none of them is a psychopath. Not even close.

THOMAS NAGEL