Monday, March 28, 2016

Kristnir ræðuleikar?


Nøkur orð um kristnar ræðuleikar.
Vanligt er at hoyra at Kristindómur koloniseraði fáttækra londini, gjørdi fólki til trælir og framdi óhugsandi ræðuleikar.
Eitt dømi um hetta er Leopold II, kongurin í Belgia.
Leopold ferðaðist kring heimin og sá hvussu onnur vesturlendsk lond vunnu sær ovurhonds ríkidømi úr tess hjálondum. Leopold kunngjørdi tí at hann vildi hava part av afrikansku kakuni, sum var Kongo.
Belgiska viðferðin av tess íbúgvum var milt sagt ræðulig, ein veruligur skamplettur í okkara vesturlendsku søgu.
Eg fari tí ikki at verja koloniserings tilgongdina og tess gerningar, men vil her vísa aftur ákæruna um at tess hugburður og náttura var kristin.
Leopold lærdi um kolonisering, eitt nú millum bretsku valdharrarnar í India. Í India eins og aðrastaðni, bygdi koloniseringin ikki á kristnu trúnnað. Evangelisering av uppruna fólkinum var í eina tíð við lóg bannað og annars frárádd. Hugburðurin móti uppruna íbúgvum bygdi oftani nógv meiri á filosofisku, vísindaligu vitanina og mentalitetin í Europa, sum kanska roknaði indarar og afrikanar meiri sum djór heldur enn menniskju.
Hetta brýtur jú fulkommuliga av við Kristindómin sum lærir at øll fólkasløg eru menniskju við einum og sama virði, har í ábyrgd okkara ikki liggur í at leggja undir okkum men gera lærisveinar og læra hesi orð og lívstíl Jesusar.
Einki í kolonisering hugburðurin fylgir grundleggjandi læru Jesusar.
Í veruleikanum vóru trúboðarnir ein tornur í holdinum hjá koloniserings valdinum, tí kristni boðskapurin førdi til framgongd sum lættliga kundi leggja kýlar í kolonisering tilgongdina, sum hevði fyri neyðini at tess undirsáttar vóru óvitandi og socialt aftanfyri.
Hetta sæst í brævið frá Leopold til trúboðarar í Kongu, har hann heitir á teir um ikki prædika Gud ella religión men at virka fyri áhugamálum hjá Belgia. Leopold skrivar í brævinum at fólki í Kongu longu hevur sínar gudar og sína religión.
Leopold heitir enntá á hesar trúboðarar um at misbrúka kristna tekstin till tess at halda upprunafólkunum niðri. Eitt nú við at læra tey setningin hjá Jesusi: 'sæl eru tey fáttæku' fyri at fólki skuldi vísa neyð síni nøgdsemi, sum er reina misbrúk av tekstinum og háðan av kristnu trúnnið.
Trúboðarar tyktust tó ikki vísa áhugamálum Leopolds vælvild. Trúboðarir skrivaðu brøv sum mótmæltu ræðugerðunum og aðrir varpaðu ljós á veruleikan alment, eitt nú føroyski trúboðarin Dollin.


Leopold og belgiska harkaliðið megnaði tó miklum strevi at trýsta alla mótstøðu niður, inkludera trúboðara felagskapir og katólsku kirkjuna og tað eydnaðist ómetaliga væl at tiga veruleikan munandi.
Í stuttum, hesir ræðuleikar umboða ikki Kristindómin, men rákið og hugburðin sum fylgdu ókristiligu glíðibreytini á teirri tíð.
Brævið hjá Leopold ljóðar soleiðis:



“Reverends, Fathers and Dear Compatriots: The task that is given to fulfill is very delicate
and requires much tact. You will go certainly to evangelize, but your evangelization must inspire
above all Belgium interests. Your principal objective in our mission in the Congo is never to teach
the niggers to know God, this they know already. They speak and submit to a Mungu, one Nzambi,
one Nzakomba, and what else I don't know. They know that to kill, to sleep with someone else's
wife, to lie and to insult is bad. Have courage to admit it; you are not going to teach them what they
know already. Your essential role is to facilitate the task of administrators and industrials, which
means you will go to interpret the gospel in the way it will be the best to protect your interests in
that part of the world. For these things, you have to keep watch on disinteresting our savages from
the richness that is plenty [in their underground. To avoid that, they get interested in it, and make
you murderous] competition and dream one day to overthrow you.
Your knowledge of the gospel will allow you to find texts ordering, and encouraging your
followers to love poverty, like “Happier are the poor because they will inherit the heaven” and, “It's
very difficult for the rich to enter the kingdom of God.” You have to detach from them and make
them disrespect everything which gives courage to affront us. I make reference to their Mystic
System and their war fetish – warfare protection – which they pretend not to want to abandon, and
you must do everything in your power to make it disappear.
Your action will be directed essentially to the younger ones, for they won't revolt when the
recommendation of the priest is contradictory to their parent's teachings. The children have to learn
to obey what the missionary recommends, who is the father of their soul. You must singularly insist
on their total submission and obedience, avoid developing the spirit in the schools, teach students to
read and not to reason. There, dear patriots, are some of the principles that you must apply. You will
find many other books, which will be given to you at the end of this conference. Evangelize the
niggers so that they stay forever in submission to the white colonialists, so they never revolt against
the restraints they are undergoing. Recite every day – “Happy are those who are weeping because
the kingdom of God is for them.”