Tuesday, November 26, 2019

Gud, Intelligent Design og brek

Myndirnar niðanfyri forklára eitt hvørt um hvat meina verður við 'Intelligent Design' (ID) og hvussu mong miðskilja hetta konsepti.
Intelligent Design leggur upp til at lívið er alt ov væl samansett í tess mongu funktiónum til at verða óheft av tilætlan.
Í hesum førið niðanfyri verður víst á beinagrindina og mannakroppin. Óansæð um talan er um spontana skapan, ella menningarliga tilgongd ella eitt hvørt partvís av báðum, so sýnir mannakroppurin eitt ovurhonds meistaraverk av einari skipan og tað slepst ikki uttanum.

Mynd hjá Høgni Johannesen

Skipaninar gerast tó nógv meiri kompliseraðar og designaðar tá vit fara niður á mikroskopiska støðið.
Men hvussu so við teimum í eru fødd við brekum ella sjúkum eins og tey á hesi næstu ræðuligu myndini? 
Er talan so enn um ID?
Mong pástanda at hetta seinna afturvísur tað fyrra.
Tó fyri meg tykist hendan grundgevingin rættuliga høpisleys, mest sum tí at hesi einki hava við hvørt annað at gera. Hvussu ræðuligt hetta enn er, so er talan kortini um tilætlan og design.  

Mynd hjá Høgni Johannesen

Tildømis vildu hvørki eg ella onnur pástaði at standmyndin á triðju myndini ongantíð var skapt av intelligensi tí at hondin við tíðini brotnaði av, sum síðani skuldi roknast sum staðfesting fyri at standmyndin upprunaliga ikki var tilætla eins tær mong óskalaðu standmyndirnar vit eisini hava um hendur tí ikki eru tað heldur.

Mynd hjá Høgni Johannesen

Ovurhonds teknologisk skipan og informatión er altíð uppstaðin grunda av intelligensi, eisini um feilir og brek
uppstanda seinni í tilgongdini, í hvussu er, mugu vit ásannað og bíta í okkum at hetta er einasta
samanberingin vit hava at halda okkum til. 

Monday, November 25, 2019

Byrðan liggur somuleiðis á Gudloysi!

Eg haldi tað var Alexander Rosenberg sum segði at 'gudloysi' er 'metafysisk nátturulisma'.
Um hesin pástandurin er sannur (og tað er hann í flestu førum), er tað so rætt at pástanda, at ateisma eina er 'absense of faith in God' heldur enn áskoðanin um at tilvera er tilvildarlig og evnið eina?
Og um so er: hevur ateisturin so ikki okkurt at skulla forklára og enntá prógva?
So sum:
Tað er eingin ábending um at nakað í byggir á nátturligar lógir og tess avmarkingar kann verða ævigt. Vit kunnu sjálvandi spekulera og tveita onkrar pástandir út, men tað finnast ongar eyðgleiðingar hesum viðvíkjandi. Eftir øllum logikki tykist tað tí at universi, ella universir hava eina upprunaliga byrjan, sum eisini Alexandur Vilenkin (upprunamaðurin til multivers hypotesuna) vísir á.
Ella hvussu uppstendur tilvera so? Uppstóð alt úr reint ongum (zero existence)? Vit hava ongantíð eyðgleitt sovorit og aktivitetur á quantumstøðið har partiklar tykist uppstanda eru ikki óheftir av tíð, rúmd og orku. Enntá orka kann eina eygleiðast, ella vitast um í einum lukkaðum univsersi og er tí heldur ikki óheft av rúmd, tíð og eksistensi.
Er svarið hjá Hawking møguliga tað rætta, at áðrenn universi var til, tá var ástøðið til?: men sovorit ljóðar meiri sum Gud ella intelligensur. Ella sum Vilenkin sigur tað: at áðrenn tilveruna vóru lógir (sum eisini vassar út á tað guddómliga), ella nýggja hypotesan, sum sigur at undan universunum var 'dark matter' hetta ósædda sum eisini strukturerar og víðkar universi, sum í gudfrøðiligum málið svarar til Guds ósjónligu nærvera og aktivitet í lukkaðu skipanini.
Ella nátturligt design, eitt nú at tilveran er matimatiskt samansett, eitt faktum sum tvingar nógvar ikki-teistiskar fysikarir at fevna um gudin hjá Spinoza (fyri at tilveran skal geva meining yvirhøvur), ella eygleiðingin av ovurhonds galaktiskum skipanum líka niður í tær mikroskopisku; ikki fyri at gloyma DNA, informatión og tilvtisku.
Vit hava higartil onga samanbering, har deytt tilfarð skapir kompleksa skipan, informatión og arbeiðir støddfrøðisliga.
Tíðskil peikar øll samanbering á at hesi eru heft at inteligensi.
Aftur her, má metafysiski materialisturin veita prógv fyri tí mótsatta, í núverandi støðu, fyri at stuðla undir núverandi pástandum. At siga at vit í framtíðini fara at finna prógvini sigur mær absolut einki og veitir eina mistanka fyri at slík gransking vildi verði grunda á motivatión.
Eg hevði tí vilja sæð prógvini fyri metafysiskari materialismu, sjálvt um ein vildi hildi at prógvini fyri metafysiskari materialismu vildu verði zero-existence ella fyri at gera tað nógv, nógv lættari (so vit hava okkurt at fyrihalda okkum til): kaos.

Image result for God and universe