Sunday, July 31, 2011

Er Anders Behring Breivik ein kristin?


Fleiri heimasíðir og úttalisir, hava seinastu dagarnar mynda hendan hópdrápsmannin sum ein kristnan fundamentalist.

Tey flestu  eru tó neyvan greið yvir at Breivik roknar sín sokallaða kristindóm sum okkurt líknandi við kristna ateismu og kristna agnostisismu. Maðurin leggur dent á eitt slag av mentunarkristindómi og ikki bíbilskan kristindóm. Við øðrum orðum Kristindóm uttan Gud, Kristindóm sum heldur fast við nakað av moralsku læru Jesusar í praksis eina.
Tó fellur maðurin við sínum ræðugerðum og hugburði langt uttanfyri moralsku læru evangeliums og Jesusar standard. Tí hevði tað hjálpt at vita hvat maðurin meinar við kulturkristindóm, meinar hann hann kanska við tryggleikan sum sermerkti samfelag okkara í 60-70unum?

Eisini vísir Breivik greitt á í sínum manifesto tað sum er rættuliga mótsatt pástandinum hjá nógvum ateistum og muslimum, at hann slett ikki er religiøsur, at hann líkaleiðis er vorðin ávirkaður av sekularismu og sjálvur ikki er vísur í at Gudurin er til. Við øðrum orðum kunnu vit øll verða samd í, at Breivik er víðgongdur, men hetta er ikki einsbetýðandi við at maðurin er ein kristin, ella ein teistur.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Onkur hevur longu úttala seg og víst sína ónøgd við, at hesin posturin umtalar Breivik sum gudloysing og at royndin er at kasta skuldina fyri hópdrápi á gudloysingar (haldi hetta er tað, sum viðkomandi hevur í huga).
Men hetta var ikki tað sum posturin legði upp til. Eg skrivi onganstaðni at Breivik er ateistur ella at ateisma er atvoldin til hesar ræðuligu hendingarnar. Eg legði dent á hansara manifesto, hvussu Breivik lýsir seg sjálvan: at Breivik roknar seg sum ein kultur-kristnan, ikki religiøsan, Bíbliu-trúgvandi, ella trúgvandi. Og víðari, at hann er líka nógv ávirkaður av sekularismu og agnostisismu ella vantrúgv. At hetta knappuliga vendir kanónini mótsatta vegin er ikki mín skuld og vísir kanska bara, at ein eigur at hugsa seg væl um og gera sítt heima arbeiði áðrenn ein tveitir slíkar pástandir út. 

Ætlanin var ongantíð at kasta skuldina á nakran, men heldur at vísa á, at ræðuleikanir ikki høvdu sína rót í læru Jesusar og ápostlana.
Tað er altíð harmiligt tá menniskju myrða menniskju, óansæð í hvørjum høpið, eisini tá ein vantrúgvandi drepur onnur, sum í hesum føri har eg gangi út frá at tey flestu vóru vantrúgvandi, men tá er eingin grund til at draga Kristindómin uppí ella at lýsa mannin sum nakað hann greitt meldar út at hann ikki er. 


Friday, July 22, 2011

Fyrilestur um 'søguliga trúðvirði' aftanfyri Uppreisn Jesusar (á Iktus).

                          
Fyrilesturin verður vístur:

fríggjadagin 22 juli  Kl: 16:00 21:00 02:00

sunnudagin (tíð ikki upplýst)

Les meiri á heimasíðuni hjá Iktus:

Thursday, July 21, 2011

Er Gud deyður?




Ráðstevna og kjak í Norðurlandahúsinum um religión og religiónskritik verður komandi Leygardagin.

Les meiri á:


Wednesday, July 20, 2011

Forboð fyri krossinum ella Darwin: hvør sleppur snikkaleysur?

Fyri nøkrum vikum síðani, vóru eg og kona mín uppi í Norðurlandahúsinum og fingu okkum ein døgurðabita (læt meg bara siga at kalda borið í kantinuni er av tí besta). Sum vit ótu varnaðist eg millum fólki, ein mann sum á skjúrtuni gekk runt við einum krossi, í einum forboðskelti.


Persónliga havi eg einki stórvegis ímóti skeltum og ymiskum boðskapum stavaðum á okkara klædanplaggið. Men í Føroyum, at ganga runt við einum krossi í einum forboðskeltið, er hetta ikki eitt sindur ótonkt, ella hvat? Sum ungur og radikalur í mínari kristnu trúgv, gekk eg mangan við kristnum skjúrtum, sum umboðaðu tað sum eg í mínari hugsan gekk inn fyri, tí kristnu trúnna; men aldrin nakað niðraði ella nakað sum gekk ímóti øðrvísi hugsandi. Tað fyrsta mær kom í huga, var tað, sum tyktist mær at verða ótoleranti holdningurin, at hava fyri neyðini at byggja sítt lív og sín gerandisdag uppá ein anti-holdning. Mær kom í huga samtaluna millum SSarnir Reinhard Heydrick, Heinrick Muller og Adolf Eichman í filminum 'Conspiracy', har samtalan snúði seg um endamálið við lívinum, tað var, um lívið  mundi verða vert at liva, bara so leingi ein hevði okkurt bevíst at hata og so leingi lív og dagligi holdningurin kundi byggja á hetta ávísa hatri. Eg hugsaði, hvat fyri eitt rættsigta menniskja fer at ganga runt við einum skelti á bringuni, sum bevíst sýnir hatri og forboð av krossum? Ivaleyst kunnu vit peika á ræðuleikar, framdir undir krossmerkinum, men hin síðan av sakini má heldur ikki gloymast, at undir krossmerkinum er eisini nógv gott útrætta.


Skilji væl at kristin og eitt nú forsprákarir fyri Amnesti International, ella humanistar í ynskja vælferð menniskjana og eisini samkynd, soleiðis framboða tann boðskap sum bólkar teirra umboða. Men skuldi tað borið so á (fyri at taka eitt dømi), at limir og veljaðir av (læt okkum siga) tjóðveldisflokkinum, ikki høvdu annað at framboða enn propaganda mótvegis Sambandsflokkinum, áttu vit kanska at spurgt okkum sjálvi, hví flokkurin ikki heldur umboðaði sína egnu áskoðan. 
Heldur enn at umboða forboð fyri kristnu trúnnið, kundi hesin ateisturin í Norðurlandahúsinum ikki heldur borið runt uppá eitt skelti sum lýsti positivi í eini humanistiskari áskoðan?

Men so sló tað meg, at kanska maðurin bara hevði í huga skilnaðin millum kirkju og statin (havi áður sæð hetta merkið í hesum sambandi). Men hetta gav heldur ikki nakra meingin, nú helt eg ateistar sipaðu til tað, sum teir av órøttum royna at billa okkum inn, er ein neutralur holdningur, har teir ikki hava ynski um at bannað einari trúgv, men (hugsaði eg) hví proklamera ein slíkan holdning alment í ein almennari kantinu? Nei, ivaleyst munda tað verða nóg mikið at draga tað niðurstøðu, at maðurin vildi trúgv og religión, serstakliga kristindómin at langt frá landi skotnan og kanska útruddaðan.

Hetta fekk meg eisini at hugsa um, at hesin ateisturin í veruleikanum, loyvdi sær at vísa eina ótrúliga vanvirðing. Maðurin sum ikki var føroyingur, var uttan iva greiður yvir, at skeltið á skjúrtini fór at provokera fleiri av landsins íbúgvum, vælvitandi at nógvir føroyingar eru kristnir. Havi onkuntíð hoyrt um kristin í absolut skulu býta traktatir út, uttanfyri eini moske, ella slík sum absolut skulu býta út kristnan lesna tá tey samkyndu hava sínar árligu paradir. Sjálvur haldi eg at slíkt førkar seg nærri óneyguðari provokatión. Eg vil tí heldur ikki siga at kristin ongan leiklut spæla í slíkari atferð.

Sum maðurin sat og hevði eina hugnaliga samveru við einum bólki av føroyingum, eru teir nevndir eru teir kendir, hugsaði eg, um hesin fór at sleppa heilt snikkaleysur og uttan kritikki av aftur klettunum? Jú, ivaleyst, føroyingar eru hóast alt eitt rættuliga tigandi og tolsamt fólk og kristin eru sera von við kritik og hava í seinastuni enntá funni seg í, at Kringvarpi uttan mótvegis aftursvar, loyvdi røddum at útpensla kristnar borgarar sum minni ment og køvandi fyri samfelagi. Bara Gud kann ímynda sær rokið, um onkur annar samfelagsbólkur hevði verið úti fyri slíkari almennari niðurgerð. 

Ateisturin slapp ivaleyst eisini snikkaleysur, eftirsum tað ikki finst nøkur lóg, sum borgar fyri at kritikkur av kristnu trúnni og Bíbliuni eru lógarbrot; við øðrum orðum var eingin grund til (hjá nøkrum) at gera seg inná mannin og tað haldi eg er sera jaligt; sat at siga tykti mær heldur synd í honum.


Hetta fekk meg tó at hugsa. Hevði eg sloppi heilt snikkaleysur gjøgnum Evropa við einum skelti ella einari tekning á jakkunum sum antin kritiseraði ella bannaði Darwin? Ella hvat nú um ein kristin hetja í eini skúlakantinu dittaði sær at drekka úr einum anti-darwin krússi? Kundi slíkt loypt slíka øsing at viðkomandi vildi uppliva mótgangin? Hetta ljóðar kanska sum ein paranoidur spurningur, men mong kristin í taka hægri lestur kenna seg atsøkt, orsaka av at heimsmynd teirra hesum viðvíkjandi, ikki hugar forsprákarum fyri Darwinistisku menningarlæruni. Mong av hesum sleppa heldur ikki snikkaleys.


Sum støðan er í løtuni vildu tað kanska verið fá sum høvdu hatta sær, at borið uppá ein slíkan boðskap á klæðunum í einum almennum skúla ella stovni. Tað sum verri er, eftirsum Europa tingið hevur úttala seg um kritik av menningarlæruni sum brot á mannarættindini, tað vil siga sum eitt álvarsamt brotsverk, veit eg heldur ikki, um hevði tora at borið uppá eitt slík skelti á eini ferð gjøgnum Evropa.  

So, hvar liggur nú tollynti, frælsi at úttala seg, frælsi at granska og at taka eina akademiska niðurstøðu? Alt meðan kristin verða útpensla sum ótollynt og negativ, eru tað neyvan hesi sum renna runt við forboðskeltum; men heldur ikki eru tað hesi sum sleppa snikkaleys.


--------------------------------------------------------------------------------------------------------


Eivind Ortind Simonsen gjørdi sær tann beina, at vísa á, at talan er um Europa Tingið, ikki ES Tingið (veit ikki hvat eg havi havt í huganum). Vit takka Eivind fyri tað rættingina. 

Wednesday, July 13, 2011

Sekularistar banna Kristindómi men loyva islamskari bøn

Hetta var tað sum eg bíðaði eftir, sekularistar eru nú fyri islamskari bøn á almennum stovnum.

Hetta vísir:

1) Sekularisma er anti-kristilig (hetta er eingin loyna)

2) Sekularisma er ov veik fyri teimum kreftunum sum nú flyta inn í vesturlendska samfelagið. Sjálvt um sekularisma er anti-kristin og enntá materialistisk, er hon kortini pro-islam; logiskt? Nei!  (trúgv tí ella ikki men í USA hevur sekularisma evangelisera fyri Islam á almennum skúlum útyvir 10 ár. Óansæð mótstøðu og klagu frá óttafullum kristnum foreldrum hava kristnu børn teirra, verið tvungin at siga shahada (játta Islam sum einastu sonnu religiónina) og at hugsa sum muslimar í útvið eina viku, og ja (believe or not) enntá at læra positivt um 'jihad'.

Sekularistar hava í hesum føri sligi hart niður á tey sum seta seg í móti, og hava í hesum føri valt at bróta við annars harða normin um at skilja religión frá statinum. Í Islam er religión og statur eitt og tað sama)

3) Eru sekularisma og Islam bara ein og tann sami andi, frá somu anti-kristiligu keldu? Hetta er ein ekstremur spurningur, men hvat læra vit annars av tilgongdini?

Minnist væl, tá hesar somu kreftur løgdu á kristnar næmingafelagskapir í Onglandi, bara tí at kristin ikki vildu loyva eina gudleysa infiltrering á CU leiðsluni. Her avgjørdi universiteti at banna kristna felagskapinum. Slík viðferð var ikki framd móti humanistiska næminga felagskapinum ella tí islamska, sum tá var undir mistanka fyri at rekrutera terroristar.


http://blog.beliefnet.com/on_the_front_lines_of_the_culture_wars/2011/07/canadian-school-bars-christian-prayers-but-allows-muslim-prayertime-in-cafeteria.html

------------------------------------------------------------------------------------------------

Jákup Lutzen (limur í Gudloysi) hevur akkurát gjørt nakrar viðmerkingar til hendan postin á Gudloysi blogginum.

Jákup skilir fyrst og fremst ikki sambandi, millum hendingina og sekularismu. Satt at siga skilji eg ikki heilt hvussu hetta skal verða so torført. Tað var grunda av teimum sekuleru kreftunum at kristin bøn var banna úr skúlum í Kanada.
Mær vitandi, var eisini lagt upp til at almennir skúlar, ikki skulu nýtast í nøkrum religiøsum týdningi. Við øðrum orðum nýtsla av einum rættuliga almennum rúmi, eitt nú eini kantinu er ikki rætta plássi til nakran religiøsan aktivitet. Her kann eg sipa til fleiri hendingar, har kristin í pritavum samtalum og ikki í almennum rúmum (so sum einari kantinu) eru blivin útvíst ella ámint, fyri nógv minni.

Jákup heldur at avgerðan hjá skúlaleiðsluni má skiljast í samanhenginum av at fleiritalið av næmingunum eru muslimar. Hmm, er tað ikki so, at nógvar av sakunum, í eitt nú USA komast av at fleiritalið eru kristin og tó verða hartaði og álopin av sekularistum, tó at bøn og religión lokalt hevur spælt ein týðandi leiklut í síðani skúlin byrjaði?

Jákup leggur eisini dent á at kristin hava miðskilt sekularismuna sum eina anti-kristiliga rørðslu. Eg veit ikki hvat ein skal siga til eina slíka viðmerking, ein rørðsla sum ikki vil møtast á hálvari leið og sum heldur bannar bøn, religión frá tí almenna rúminum og almennum stovnum, og hareftir hóttir við handtøku, rættargongd og revsing, fyri síðani at fastleggja frálæru og filosofi uppá eina materialistiska heimsmynd, er heilt avgjørt anti-kristilig av nátturu--veit ikki hvat eg og onnur skulu hava miðskilt.

Ein fer neyvan at siga við ein jøda at nazistar ikki vóru og eru rasistar og jødahatarir, teir ynskja bara ikki samfelagi skal ávirkast av jødamentan--hmm.

Jákup skilir heldur ikki hvat sekularisma og materialisma hava at gera hvør við annað, men eg eri vísir í at hann fult væl er greiður yvir at tað er materialistiska heimsmyndin sum sekularisma umboðar í tí almenna.

Og fyri at svara Jákup um sambandi millum sekularismu og Islam, so kann eg bara siga, sum eg eisini áður havi sagt, at eg skilji heldur ikki samanhengin.

Skjóti bara uppá at sekularisma í veruleikanum bara er anti-kristilig.

Monday, July 11, 2011

Europa Ráði verja Menningarlæruna

Helt ikki neyðugt var, at gera so mikið burturúr og at fara so víðgongt og harðliga til verka fyri at verja eina so væl grundgivna og prógvaða, vísindaliga niðurstøðu. 

Ella?

Europa Ráðið hevur so viðtiki at verja menningarlæruna og halda fast uppá at aðrar meinningar í kritisera ella hótta páhaldi í núverandi niðurstøðuni eru brot á mannarættindini, eftirsum onnur ástøðið og aðrar áskoðanir hótta tryggleikan í okkara samfelagið onkursvegna.

Eggja verður til:
 
  • At myndugleikar fara til verka.
  • At vit uppøsa fjøldina.
  • At vit ikki vísa opinleika og tolsemi
  • At skapa hugburðin at opinleiki og tolsemi eru skaðilig. 

http://assembly.coe.int/Main.asp?link=/Documents/WorkingDocs/Doc07/EDOC11297.htm

Grundgevingar fyri avgerðini sum ávirkandi røddir í Europa hava tikið, kunnu lesast í hesum skjalinum:


SummaryThe theory of evolution is being attacked by religious fundamentalists who call for creationist theories to be taught in European schools alongside or even in place of it. From a scientific view point there is absolutely no doubt that evolution is a central theory for our understanding of the Universe and of life on Earth.
Creationism in any of its forms, such as “intelligent design”, is not based on facts, does not use any scientific reasoning and its contents are pathetically inadequate for science classes.
The Assembly calls on education authorities in member States to promote scientific knowledge and the teaching of evolution and to oppose firmly any attempts at teaching creationism as a scientific discipline.
A.       Draft resolution1.       The Parliamentary Assembly is worried about the possible ill-effects of the spread of creationist theories within our education systems and about the consequences for our democracies. If we are not careful, creationism could become a threat to human rights, which are a key concern of the Council of Europe.
2.       Creationism, born of the denial of the evolution of species through natural selection, was for a long time an almost exclusively American phenomenon. Today creationist theories are tending to find their way into Europe and their spread is affecting quite a few Council of Europe member states.
3.       The prime target of present-day creationists, most of whom are Christian or Muslim, is education. Creationists are bent on ensuring that their theories are included in the school science syllabus. Creationism cannot, however, lay claim to being a scientific discipline.
4.       Creationists question the scientific character of certain items of knowledge and argue that the theory of evolution is only one interpretation among others. They accuse scientists of not providing enough evidence to establish the theory of evolution as scientifically valid. On the contrary, they defend their own statements as scientific. None of this stands up to objective analysis.
5.       We are witnessing a growth of modes of thought which, the better to impose religious dogma, are attacking the very core of the knowledge that we have patiently built up on nature, evolution, our origins and our place in the universe.
6.       There is a real risk of a serious confusion being introduced into our children’s minds between what has to do with convictions, beliefs and ideals and what has to do with science, and of the advent of an “all things are equal” attitude, which may seem appealing and tolerant but is actually disastrous.
7.       Creationism has many contradictory aspects. The “intelligent design” theory, which is the latest, more refined version of creationism, does not deny a certain degree of evolution but claims that this is the work of a superior intelligence and not natural selection. Though more subtle in its presentation, the doctrine of intelligent design is no less dangerous.
8.       The Assembly has constantly insisted that science is of fundamental importance. Science has made possible considerable improvements in living and working conditions and is a not insignificant factor in economic, technological and social development. The theory of evolution has nothing to do with divine revelation but is built on facts.
9.       Creationism claims to be based on scientific rigour. In actual fact the methods employed by creationists are of three types: purely dogmatic assertions; distorted use of scientific quotations, sometimes illustrated with magnificent photographs; and backing from well-known scientists, most of whom are not biologists. By these means creationists seek to appeal to non-specialists and sow doubt and confusion in their minds.
10.       Evolution is not simply a matter of the evolution of humans and of populations. Denying it could have serious consequences for the development of our societies. Advances in medical research with the aim of effectively combating infectious diseases such as AIDS are impossible if every principle of evolution is denied. One cannot be fully aware of the risks involved in the significant decline in biodiversity and climate change if the mechanisms of evolution are not understood.
11.       Our modern world is based on a long history, of which the development of science and technology forms an important part. However, the scientific approach is still not well understood and this is liable to encourage the development of all manner of fundamentalism and extremism, synonymous with attacks of utmost virulence on human rights. The total rejection of science is definitely one of the most serious threats to human rights and civic rights.
12.       The war on the theory of evolution and on its proponents most often originates in forms of religious extremism which are closely allied to extreme right-wing political movements. The creationist movements possess real political power. The fact of the matter, and this has been exposed on several occasions, is that the advocates of strict creationism are out to replace democracy by theocracy.
13.       All leading representatives of the main monotheistic religions have adopted a much more moderate attitude. Pope Benedict XVI, for example, as his predecessor Pope John-Paul II, today praises the role of the sciences in the evolution of humanity and recognises that the theory of evolution is “more than a hypothesis”.
14.       The teaching of all phenomena concerning evolution as a fundamental scientific theory is therefore crucial to the future of our societies and our democracies. For that reason it must occupy a central position in the curriculum, and especially in the science syllabus. Evolution is present everywhere, from medical overprescription of antibiotics that encourages the emergence of resistant bacteria to agricultural overuse of pesticides that causes insect mutations on which pesticides no longer have any effect.
15.       The Council of Europe has highlighted the importance of teaching about culture and religion. In the name of freedom of expression and individual belief, creationist theories, as any other theological position, could possibly be presented as an addition to cultural and religious education, but they cannot claim scientific respectability.
16.       Science provides irreplaceable training in intellectual rigour. It seeks not to explain “why things are” but to understand how they work.
17.       Investigation of the creationists’ growing influence shows that the arguments between creationism and evolution go well beyond intellectual debate. If we are not careful, the values that are the very essence of the Council of Europe will be under direct threat from creationist fundamentalists. It is part of the role of the Council’s parliamentarians to react before it is too late.
18.       The Parliamentary Assembly therefore urges the member states, and especially their education authorities, to:
18.1.       defend and promote scientific knowledge;
18.2.       strengthen the teaching of the foundations of science, its history, its epistemology and its methods alongside the teaching of objective scientific knowledge;
18.3.       make science more comprehensible, more attractive and closer to the realities of the contemporary world;
18.4.       firmly oppose the teaching of creationism as a scientific discipline on an equal footing with the theory of evolution by natural selection and in general resist presentation of creationist theories in any discipline other than religion;
18.5.       promote the teaching of evolution by natural selection as a fundamental scientific theory in the school curriculum.
19.       The Assembly welcomes the fact that, in June 2006, 27 Academies of Science of Council of Europe member states signed a declaration on the teaching of evolution and calls on academies of science that have not yet done so to sign the declaration.
Kemst hettar av at mann er farin at kenna hitan? At røddir vilja verða menningarlæruni ímóti ikki eina av meiri ella minni religiøsum áðum men av socialum áðum og kanska enntá innvortis vísindaligum áðum. 

Tað hjálpir neyvan heldur at Islam er í vøkstri, at hugtakið Gud er vaksandi innan heimspekiliga økinum, at fleiri og fleiri hugsandi og vísindafólk koma út úr skápinum sum ID tilhengarir og at ovurhonds vesturlendingar so spakuliga venda sær til meiri andaligar tulkingar av tilveruni. 

Vegurin frammeftir sum hesir verjar fyri menningarlæruni síggja fyri sær, er tí ikki erlig gransking ella erligt kjak men heldur verja. Her velur man tí heldur at fremja akademiskan ágang, at taka áskoðanir í rættin (Dover) og úthýsa, svartlista og hótta granskarir og lesandi sum ditta sær at hugsa opið ella øðrvísi. 

Og hetta kallar man vísindi í hesum døgum. 

Haldi at mong kristin ikki hava áhuga í at yvirtaka vísindina, men heldur at uppliva erliga og opna gransking og erligt kjak, heldur enn óvísindaliga og ótolynta hugburðinum niðanfyri: 
"91. With creationism today, we are witnessing a growth of modes of thought which, the better to impose religious dogma, are attacking the very core of the knowledge that we have built up little by little concerning nature, evolution, our origins and our place in the universe. There can be no doubt that this is a serious attack on human rights."
Samsvarar akkurát við hugburðin í hesum døgum: vit nýtast ikki at hugsa, granska ella kjakast, øs bara fjøldina upp.

Hvussu í allari tí víðu verð kann skapanarvísind ella ID verða eitt álop á mannarættindir? 

"92. There is a great risk of a serious confusion being introduced into our children’s minds between what has to do with convictions, beliefs and ideals and what has to do with science, and of the advent of an “all things are equal” attitude, which may seem appealing and tolerant but is actually extremely harmful."
Eg sigi bara "wow"

Toleransi og opinleiki eru also skaðilig; havi øll fingi tað við?
"104. A detailed study of the growing influence of the creationists shows that the discussions between creationism and evolutionism go well beyond intellectual disputes. If we are not careful, the values that are the very essence of the Council of Europe will be in danger of being directly threatened by the creationist fundamentalists. It is part of the role of the Council’s parliamentarians to react before it is too late."
Hvør reaktión? 

Her eru kjak og opinleiki ikki vælkomin og ræðandi er tað at reaktiónin skal verða lógargevandi og politisk: 

"The Parliamentary Assembly therefore urges the member states, and especially their education authorities, to..."

Vísindi og sannleiki er harvið vorðin ein stats spurningur heldur enn søkjanin eftir sannleika. 



Trý ting um Islam

Friday, July 1, 2011

Ateisma, menniskjamaskinan og etikkur


Henda greinin viðger serstakliga spurningar um ateismu, moral og siðalæru út frá skrivingini hjá Richard Dawkins og Paul Kurtz.
Dawkins er av tí hugsan at sjálvsøkni menniskjans skyldast at menniskjan er ein maskina stýrd av arvaeindum. Vit kunnu byrja við at siga, at mong hava lýst hesa hugleiðingina hjá Dawkins sum vanligu dagligu egoismuna sum býr í okkum, men Dawkins hevur opinbart eina meiri eirindaleysa atferð í huga. Hetta 'sjálvsøkni' snýr seg um meg og mín týdning, um at verða sterkast og at yvirliva; í stuttum nakað sum knýtir seg at 'social darwinismu'. Dawkins gevur tó úttryk fyri at dapra myndin av menniskja natúruni nýtist ikki at taka móti frá okkum, tí menniskjan kann hóast alt læra seg at stríða ímóti óndu natúru sínari. Tað er í hesum høpið at eg dragi ateistiska heimspekingin Paul Kurtz uppí, sum ein í hálvavegna mótsigur Dawkins og gevur úttryk fyri at ein slíkur bardagi nóg illa kann definerast út frá ein ateistiskari heimsáskoðan.

William Provine (professari í Cornell universitetinum) sigur soleiðis um modernaða samfelagið sum sermerkt er avgudloysis ávirkan:

‘modernaða samfelagi leggur upp til at vit arva onga siðamentan ella etiskar lógir, einki absolut sum kann vegleiða menniskja samfelagið’.

Orðini hjá Provine lýsa gudleysu heimsmyndina, soleiðis sum Dawkins eisini lýsir hana!

Innan menningarlæruni er henda dapra lýsingin grundleggjandi galdandi. Richard Dawkins fer so langt sum at bólka menniskja við eina maskina, stýrda av sjálvsøknum arvaeindum. Hesar arvaeindir virka í maskinuni sjálvsøkni sum leggur upp til at maskinan nørist yvirtekur, útruddar og yvirlivir?

Hetta er niðurstøðan hjá gudloysinginum Richard Dawkins í bókini ‘The Selfish Gene’ (1-12). Dawkins skrivar:
 
‘My own feeling is that a human society based simply on the gene’s law of universal ruthless selfishness would be a very nasty society in which to live. But unfortunately, however much we may deplore something, it does not stop it being true. This book is mainly intended to be interesting, but if you would extract a moral from it read it as a warning. Be warned that if you wish, as I do, to build a society in which individuals cooperate…you can expect very little help from biological nature.’

Tikið samanum, so fylgja arvaeindirnar einari eirindaleysari lóg. Dawkins fastheldur at eitt samfelag sum stýrt verður út frá slíkari lóg, neyvan verður livandi í; harmiligt heldur professarin, men tó ein veruleiki.

Vælkomin til tað gudleysu heimsáskoðanina.

Dawkins er tó ikki óvitandi um vandan við slíkum úttalisum, tí leggur hann samstundis dent á, at hann ikki vil miðskiljast. Dawkins ynskir ikki at bólkast saman við teimum sum ynskja samfelagið at fylgja arvaeinds sjálvsøknini:

‘I am not advocating a morality based on evolution. I am saying how things have evolved. I am not saying how we humans morally ought to behave’ (3).

Sjálvur ivist eg onga løtu í at Dawkins harmast um hesa støðuna sum tilveran og menniskjan er knýtt at; eg eri vísur í at Dawkins ikki ynskir arvaeindunum at stýra okkara samfelags tilgongd og hugburið. Men hareftir uppstendur trupuleikin, tí óansæð um Dawkins leysrívir seg frá lívfrøðiligu ávirkanini á okkara moral og etik, so viðger Dawkins kortini í hesum høpi, lívfrøði í samband við atferð:

‘I am an ethologist, and this is a book about animal behavior’ (xi)

Við ‘djór’ meinar hann eisini við menniskju: ‘Among animals, man is uniquely dominated by culture ’ (3).

Men enntá í hesum høpinum er menniskjan í huguheimi Dawkins, fyrst of fremst ein maskina; vit eru blind og forritaði:

‘We are survival machines—robot vehicles blindly programmed to preserve the selfish molecules known as genes. This is a truth which still fills me with astonishment’ (x).

Ein kann neyvan annað enn samtykja, tá eg sigi at Dawkins teknar eina dapra mynd av tilveru menniskjans og líttla vissu gevur hetta okkum fyri øðrum enn at menniskja samfelagið ongantíð kann at menna seg til tað betra og moralska.

Vit, eg og tú eru jú ikki annað enn blindar maskinir, robottar, forritaði, við endamálinum at varveita óndar arvaeindir.

Trýrt tú hasum? Ert tú bara ein blind forrita maskina?

Kanst tú erliga siga teg verða samdan við Dawkins?

Einum nýtist ikki at filosofera leingi, áðrenn ein varnast at slík vandamikil lýsing av tilveruni, kann senda ein hugtakandi, men samstundis diaboliskan boðskap út til Dawkinsa tilhengaranir og ateistar yvirhøvur. Dawkins lýsir jú ikki hvat vit kunnu útinna um hesin sjálvsøkna hugburðinum far yvirtøku yvir okkum, men hvat eg og tú longu eru. Hetta er jú nátturan og Dawkins vil verða við, at eftirsum arvaeindirnar eru óndar, er avleiðingin fyri samfelag okkara at sjálvsøkni eisini kemur at ráða. Hvør er orsøkin uttan sjálv arvaeindin og tess maskina (eg og tú):

'This gene selfishness will usually give rise to selfishness in individual behavior (2)… a human society based simply on the gene’s law of universal ruthless selfishness would be a very nasty society in which to live. But unfortunately, however much we may deplore something, it does not stop it being true (3)'.

Vit skulu tó ikki lýsa mannin negativari enn hann sjálvur loyvir. Grunda á menningarlæruna og heimsmyndina lýsir Dawkins jú ikki heimin sum hann ynskir hann, men tann heim sum heimsáskoðan hansara myndar hann í egna hugaheimi.  Sjálvur leggur hann dent á, at í ljósinum av hesi myndini av tilveruni, er hann mangan feilsiteraður og miðskiltur, at hann hansara lívfrøðiliga áskoðan ikki skal blandast við hansara moralsku hugsjón:

‘I am not saying how we humans morally ought to behave. I stress this, because I know I am in danger of being misunderstood…’ (3)

Víðari sigur hann, at vitandi um dapra veruleika menniskjans kunnu vit hóast alt betra um veruleikan og fara í hernað móti óndu og eirindaleysu genunum:

‘…we may at least have the chance to upset their designs, something which no other species have ever aspired to do…Our genes may instruct us to be selfish, but we are not necessarily compelled to obey them all our lives’ (3).

Søguliga var hetta ivaleyst tað, tey mongu megnaðu sum á sinni fóru bardaga móti herviligu nazismuni; hóast alt var nazisman ikki sørt annað, enn ein roynd at yvirføra hetta stríð íbirt av arvaeindunum til eitt socialt støði, hetta nøkur kalla ‘social darvinisma’.

Í hesum liggur kanska eisini tann positiva síðan til slíka menning, sum Dawkins skrivar:

‘…the human importance of this subject is obvious. It touches every aspect of our social lives, our loving and hating, fighting and cooperating, giving and steeling, our greed and our generosity’ (2).

Nátturan kann tiltíðir uppføra seg eirindaleys, men møguleikin er tilstaðar at skapa javnvág við mótsætta hugburðinum, sigur Dawkins. Eg ynski ikki at fordøma Dawkinsa vón um javnvág í nátturu menniskjan, men havi enn hug at spyrja: at um lív og tilvera eru undirløgd sjálvsøknu arvaeindunum, er tað so ikki høpisleyst í hesum føri at sipa til kærleika, samstarv, gávur og gávumildni. 

Men í hesum høpinum, nýtist okkum tó slett ikki, at fokusera á nazismuna ella kommunistisku maktinar.

Við at stríðast móti egnu nátturu okkara og arvaeindunum, meinar Dawkins ivaleyst eisini, við tey moralsku og etisku virðini í tí dagliga. Hvussu skulu vit skilja, sjálvsøkni, dráp, neyðtøku, ótrúðskap og annars ringa viðferð av menniskjum? Er hetta óndskapur ella nátturligt sjálvsøkni? At hesin ágangur í samfelagi okkara valdar er opinlýst; ateistar kalla hetta ‘náttura’ (ein fysisk og nátturlig støða, um eg skilji Dawkins rætt), meðan kristin kalla hetta synd (ein andaligur trupuleiki).

Dawkins er væl vitandi um problematisku støðuna, tí talar hann um mótstríð móti nátturuni. Men hvussu ætlar Dawkins at menniskjan skal fara í hernað móti síni egnu nátturu? Um tað liggur í nátturu okkara at drepa, neyðtaka, verða sjálvsøkin og ótrúgv, hvussu skal eg sum menniskja megna at fara í hernað móti mær sjálvum? Tað sum verri er, um talan veruliga er um nátturu okkara, hvør megnar so at taka monopolin at umtala slíkan eirindaleysan holdning sum skeivan og ómoralskan? Hóast alt, er talan jú um nátturunar tilgongd. Eitt snøkt dømi kundi verði Mickey Knox í filminum ‘Natural Born Killers’, har spurningurin um orsøkina aftanfyri eirindaleysa og ónda hugburð hansara, far hendan herviliga hópdrápsmannin at sleingja djúpu og vælúthugsaði orðini út: ‘I am a natural born killer’. Í veruleikanum, í ljósinum av heimsmynd Dawkins, var Mickey Knox ikki annað, enn ein í nátturan hevði tillaga í hansara egnu nátturu og hugaheimi, at verða eitt yvirmenniskja, í eirindaleyst drepur fyri áhaldandi at røkja yvirmenniskja støðið.

Ella hvussu við slíkum sum grunda á ósømuliga atferð, uttan skil og ábyrgdarkenslu gera kvinnu eftir kvinnu við barn, í hist og her. Fyri flestu av okkum vildi slíkur lívstílur verði dømi uppá ómoralskan hugburð og atburð, men eftir nátturunar karmun, um vit skulu taka Dawkins uppá orði, er hesin lívstílur møguliga ikki annað enn dømi uppá eitt djór, í hevur tráan eftir at undirleggja kvennkyni sexuelt undir seg og sum kanska eisini kennir á sær tørvin at formera seg sjálvan.

Ella hvussu við pedofili? Skulu vit taka hugburðin hjá sexuela serfrøðingin  Kinsey í álvara, er kynsligi hugurin eftir børnum ikki annað enn nátturligur eginleikið, heldur enn ein ørvitis feilur ella biologiskur trupuleiki. Heldur ikki í hesum førinum, kann Dawkins siga annað enn at viðkomandi, bara hevur fylgir nátturu sjálvsøknini sum drívur hvørja einstaku menniskja maskinu.
Dawkins harmast sjálvandi um óndskapin sum valdar av hesum, men um slík atferð bara er av biologisku nátturuni íkomin, hvussu vil Dawkins so at menniskjan sum livir eftir hesi heims áskoðan taklar stríði millum sjálvsøknu nátturuni og tí sum er moralskt og rætt?

Ella vit kundu eisini spurgt hvat er ‘rætt’ í eini slíkari tilveru?

Vóru maskinirnar Hitler og Stalin skeivir í teirra atferð, um slík heimsmynd nú einaferð er galdandi? Ella vóru hesir bara undirlagdir teirra egnu arvaeinds sjálvsøkni og tí hvørki útførdu handlingar sum hvørki vóru moralskt ella etiskt rættar ella skeivar, men bara nátturligar? Sigast kann at langt frá allir týskir nazistar, við hondini í hópdrápunum gleddust um blinda lýdni móti statinum, hetta var ikki rokna annað enn neyðugt sjálvsøkni hjá einari rasu at ráða yvir aðrari og yvirliva. Um menniskjan ikki hevur sál ella veruligt endamál, um menniskjan ikki umboðar annað enn eina blinda maskinu 'who can blame them'?

Dawkins sigur jú sjálvur um nátturuna og tilveruna:

‘…einki snið, einki endamál, hvørki gott ella ilt, einki uttan blind, eirindaleys líkasæla.’

William Provine (professari í Cornell universitetinum) sum eg siteraði áður, tekur undir við hesum:

‘…modernaða samfelagi leggur upp til at vit arva onga siðamentan ella etiskar lógir, einki absolut sum kann vegleiða menniskja samfelagi.’

Aðrastaðni sigur hann:

‘Tað eru eingir gudar, einki endamál, einki sum vegleiðir okkum…einki absolut fundament fyri etik, eingin meining við lívinum og heldur ikki fríður vilji’

Vit kunnu tí ikki annað enn gleðast um, at lógir eru settar at verja borgaran undan hesum nátturu avleiðingunum; kanska hetta er tað sum Dawkins sipar til, tá hann sigur at vitan um tilveruna kann hjálpa okkum at bøta uppá skaðiligu gongdina; men enntá í hesum høpinum, har í lógin setur karmarmar, tykist nátturan at vinna tilseinast og nátturu avleiðingarnar lata sostatt hópin av líkum og brotnum menniskju eftir seg.

Vit mugu eisini harmast um, at ávís stýrir hava seinastu 100 árini lati hesa hugsjón verða valdandi. Ateistisk stýrir so sum Sovjet, Kina, Reyðu Khmeranir og Norður Korea, vóru og summar av hesum eru framvegis, samfelags skipanir knýttar at eini heimsmynd, har menniskjan ikki verður rokna hægri enn eitt djór ella ein maskina. Hetta hevur aloftast ført við sær ágang og kúgan av teimum sum standa í forðing fyri tí ynskjandi tilgongdini og menniskjanum sum heild. Ironiskt er tað, at tilgongdin, sum aloftast hevur verið positiv á at líta, ber orð fyri at skifta ham, tá ein tíð er gliðin, og eirindaleysa nátturan av hesi gudleysu heimsmyndini far yvirhond. Her kunnu vit sjálvsagt sipa til Jacobine rørðsluna undir Fronsku Kolveltingini og Kommunistisku maktirnar, sum eftir ávísum hagtølum myrdu útvið hundra milliónir menniskju, ella fyri at nýtta rætta málbrúki sløktu fyri 100 milliónum tólum seinastu 100 árini.

Tað eigur tí ikki at undra okkum at Dawkins og aðrir við honum, longu er farnir at tosa um eitt slag av statsateismu, har frælsi og rætturin hjá øðrvísi hugsandi (tað vil siga teistum) verður skert. Ótoleransin hevur longu verði rættuliga sjónskur á tí akademiska økinum, har uppsagnir, akademiskt tryst, hóttanir og enntá møguleikin fyri handtøku hevur verði galdandi, um øðrvísi hugsandi ynskja at framstanda við sínum egnu sjónarmiðum. Eitt nú hava nógvir kristnir næmingar seinastu 20 árini verið offur fyri akademiskari forðing í hægri lestri tá teirra trúgv og meiningar verða uppsporaðar. Kristin ídag kunnu skjalprógva túsundavís at slíkum dømum. Talið av offrum innan vísindaliga, samfelagsliga og søguliga gransking verður í vesturheiminum í dag met at liggja væl yvir hundratúsund. Hetta er sostatt eitt eirindaleyst kríggj, heimsmynd móti heimsmynd, harí svik, lygnir, politikkur, rættarsakir, hóttan og samsvørjing eru týðandi faktorar.

Men hetta er bara soleiðis Dawkins skilir nátturuna; tað er í hesum vit eiga at síggja sjálvsøknina. Tann eini bólkurin má yvirliva, hin má bukka undir. Hetta er at líkna við arvaeinds kríggi, sum eisini stýrir maskinaríði, menniskjan og okkara atferð; eigur tað tí at undran okkum at vit longu síggja útveljing, yvirtøku og eirindaleysa útrudding í tí akademiska umhvørvinum? Dawkins er sannførdur í at holdningur arvaeindsins, verður holdningurin sum eisini eykennir maskinuna.

Týðiligt er tað, at undirleggur ein menniskja undir heimsmyndina hjá Dawkins, verður menniskja rivi frá síni upprunaligu støðu. Tað verður bólka sum ein maskina, stýrd av arvaeindum við villari djórða atferð. Við øðrum orðum vinnur menniskja ikki sjálvsvirði, tað missir tað. Í filminum hjá Orwell, ‘1984’, verður verður oyðilagda og niðurtrykta menniskja Winston, píndur fyri sín ringa hugburð ímóti einum stýrið sum tykist at fylgja ávísum niðurstøðum í hesi heimsmyndini. Filmurin lýsir eitt samfelag, har tørvurin at yvirliva er alt galdandi, har menniskja einki virði hevur og ikki verður rokna fyri annað enn eitt djór. Tá Winston verður píndur tí at hann fastheldur uppá sítt menniskjaliga virði, staðfestir økisleiðarin O’Brien henda dapra veruleika, við at pilka eina leysa tonn úr munninum hjá Winston, við orðunum, ‘hatta er seinasta menniskja’. Um heimsmyndin hjá Dawkins sýnir ein so vónleysan og dapran veruleika, hvat nyttar so tos um moral og etik?

Kann tað hugsast, at gudloysi ikki megnar at definera moral og etik út frá tess egnu heimsmynd? Dawkins argumenterar bara at vitanin um sjálvsøkni arvaeindana gera tað møguligt at stríði ímóti, men letur tað seg í veruleikanum gera? Ivamálið vísir seg at verða í samtráð við útsøgnina hjá Paul Kurtz, ein av høvuðs oddamonnunum innan felagskapinum Council of secular humanism. Hann skrivar (leysliga yvirsett):

‘Fyrsti parturin av samtakið okkara, hevur verið at viðgera grundleggjandi nátturuna í religiøsari trúgv og hetta hevur eydnast væl. Tann fylgjandi parturin harafturímóti, sum viðger menningina av etiskum meginreglum og virðum—er nógvar ferðir torførari at útgreina og langt er á mál…tørvur er eisini á nágreiniligari frágreiðing um tess týdning í samband við persónligan moral’.


Í  aðrari grein skrivar hann:

‘Lykla spurningurin er um sekularistar eru førir fyri at menna sekuler etisk virðir sum geva meining og leggja grundina fyri moralskum reinlyndi’

Við øðrum orðum, prátið hjá Dawkins, um at forða fyri skaðiligu avleiðingunum av arvaeinds sjálvsøknini, út frá einari gudleysari heimsáskoðan, hevur higartil miseydnast; tað er: um vit skulu taka Paul Kurtz í álvara. Víðari, leggur hann aftrat, at langt er á mál og setur síðani spurningin um slíkt yvirhøvur letur seg gera?

Trúðarskiftingurin til Kristindómin Youcef Nadarkhani skal avrættast í næstum

Youcef Nadarkhani úr Iran, vrakaði fyri nøkrum árum síðani Islamsku religiónina og tók við kristnari trúgv. Nadarkhani bíðar nú eftir avrætting, dømdur fyri at hava vraka islamsku trúnna og fyri at hava kunngjørt kristnu trúnna. Fyri at gera ilt munandi verri og fyri at leggja størri trýst á Nadarkhani, var Kona hansara eisini handtikin og fongsla fyri eini tíð síðani.                       

Les meiri:

http://www.answeringmuslims.com/2011/06/pastor-youcef-nadarkhani-facing.html

Avrætting at trúðarskiftingum er samsvarandi Islamsku læruni og orðunum hjá Muhammed:


Sahih al-Bukhari 6922—Allah’s Messenger said, “Whoever changed his Islamic religion, then kill him.”
Sunan Abu Dawud 4337—The Apostle said: Kill those who change their religion.
Sunan an-Nasa’i 4025—Muhammad said: "After me there will be many calamities and much evil behavior. Whoever you see splitting away from the Jama’ah or trying to create division among the Ummah of Muhammad, then kill him, for the Hand of Allah is with the Jama’ah, and the Shaitan is with the one who splits away from the Ummah, running with him."
Sunan Ibn Majah 2535—It was narrated from Ibn Abbas that the Messenger of Allah said: “Whoever changes his religion, execute him.”
Al-Muwatta of Imam Malik 36.18.15—The Messenger of Allah said, “If someone changes his religion—then strike off his head!”

Sunan Ibn Majah 2540—It was narrated from Ubadah bin Samit that the Messenger of Allah said: “Carry out the legal punishments on relatives and strangers, and do not let the fear of blame stop you from carrying out the command of Allah.”
Sahih al-Bukhari 6878—Narrated Abdullah: Allah’s Messenger said, “The blood of a Muslim who confesses that La ilaha illallah (none has the right to be worshipped but Allah) and that I am the Messenger of Allah, cannot be shed except in three cases: (1) Life for life; (2) a married person who commits illegal sexual intercourse, and (3) the one who turns renegade from Islam (apostate) and leaves the group of Muslims.